Κατάθλιψη

Οι πιο πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη δεν έχουν όλα τα παρακάτω συμπτώματα, αλλά οι πιο πολλοί έχουν τουλάχιστο πέντε ή έξι:

• • • Αισθάνεσαι δυστυχία όλη την ώρα (αλλά μπορεί να αισθάνεσαι λίγο καλύτερα τα βράδια)
    • Χάνεις το ενδιαφέρον σου για ζωή και αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να χαρείς με τίποτα
    • Το βρίσκεις δύσκολο να πάρεις αποφάσεις
    • Δεν μπορείς να διαχειριστείς καταστάσεις που μέχρι πρότινος ήσουν ικανός
    • Αισθάνεσαι κόπωση και είσαι μόνιμα εξαντλημένος
    • Βρίσκεσαι σε συνεχή υπερένταση
    • Χάνεις την όρεξή σου για φαγητό, μπορεί να χάσεις βάρος (σπανιότερα συμβαίνει το αντίστροφο και οι άνθρωποι παίρνουν βάρος)
    • Χρειάζεται 1-2 ώρες μέχρι να σε πάρει ο ύπνος και ξυπνάς νωρίτερα από το συνηθισμένο
    • Χάνεις το ενδιαφέρον σου για σεξ
    • Χάνεις την αυτοπεποίθηση σου
    • Αισθάνεσαι ανεπαρκής και απελπισμένος
    • Αποφεύγεις να συναντηθείς  με άλλους ανθρώπους
    • Αισθάνεσαι εκνευρισμένος
    • Αισθάνεσαι χειρότερα μια συγκεκριμένη περίοδο της ημέρας, συνήθως το πρωί
    • Σκέφτεσαι ότι η ζωή δεν αξίζει, ή ακόμα και την αυτοκτονία. Μπορεί να μην συνειδητοποιήσεις ότι έχεις κατάθλιψη,  ειδικά αν συμβεί σταδιακά.Προσπαθείς να το ‘παλέψεις’  και μπορεί να  αρχίσεις να κατηγορείς τον εαυτό σου ότι δεν κάνεις αρκετά, ή  ότι δεν έχεις αρκετή θέληση να το ξεπεράσεις.

Μερικές φορές χρειάζεται  ο/η σύντροφος, ή ο φίλος/συγγενής να σε πείσει ότι  υπάρχει πρόβλημα και  ότι χρειάζεσαι βοήθεια.

Μπορεί να αρχίσεις να έχεις διάφορους πόνους στο σώμα σου, πονοκεφάλους, ή αϋπνία. Τα σωματικά συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι τα πρώτα σημάδια της κατάθλιψης.

Υπάρχουν άνθρωποι που θα νομίσουν ότι απλά ‘’παραιτήθηκες’’, λες και  είναι στο χέρι σου.

Η κατάθλιψη είναι μια πραγματική ασθένεια, παρά οτιδήποτε άλλο.

Μπορεί να συμβεί και στους πιο αποφασιστικούς ανθρώπους – ακόμα και ισχυρές προσωπικότητες μπορεί να νοσήσουν από βαθιά κατάθλιψη. Ο Ουίνστων Τσώρτσιλ την ονόμαζε  τον ‘μαύρο σκύλο’ του (‘’black dog’’).

Μερικές φορές o λόγος που παθαίνουμε κατάθλιψη μπορεί να προσδιοριστεί, άλλες φορές όχι. Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχει μια μεγάλη απογοήτευση  ή μια σημαντική απώλεια στη ζωή σου.

Τις πιο πολλές φορές  υπάρχουν περισσότερες από μία αιτίες, που μπορεί να είναι διαφορετικές από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Οι αιτίες της κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

 

Επίπονες καταστάσεις της ζωής

Είναι φυσιολογικό να αισθανθείς θλίψη μετά από ένα θλιβερό ή πιεστικό γεγονός όπως  πένθος, διαζύγιο, ή απώλεια της δουλειάς σου.

Μετά από ένα τέτοιο γεγονός συνήθως περνάς τις  επόμενες εβδομάδες ή ακόμα και μήνες αναλογιζόμενος και συζητώντας  για αυτό, αλλά μετά από ένα διάστημα αρχίζεις να αποδέχεσαι τι έχει συμβεί.

Υπάρχει όμως η περίπτωση  να κολλήσεις σε  ένα καταθλιπτικό συναίσθημα το οποίο δεν βελτιώνεται και από το οποίο δεν μπορείς να βγεις.

 

Αγχωτικές Συνθήκες

Αν είσαι μόνος, δεν έχεις γύρω σου φίλους, αν  έχεις πολύ stress και έγνοιες στη ζωή σου  τότε είναι πιο πιθανό να νοσήσεις από κατάθλιψη.

 

Προβλήματα Υγείας

Οι σωματικές ασθένειες μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου και να προκαλέσουν κατάθλιψη

Οι σωματικές αυτές νόσοι περιλαμβάνουν:

– Ασθένειες που  μπορούν να απειλήσουν  την ζωή όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές νόσοι.

– Μακροχρόνιες ή/ και  πολύ επίπονες ασθένειες όπως η αρθρίτιδα.

– Ορμονολογικές διαταραχές  όπως  ο υποθυρεοειδισμός.

 

Προσωπικότητα

Μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στην κατάθλιψη από άλλους. Αυτό μπορεί να οφείλεται στα γονίδια τους  ή στις αρνητικές εμπειρίες σε παιδική/νεαρή ηλικία, ή και στα δύο.

 

Αλκοόλ

Η συχνή χρήση  και η κατάχρηση αλκοόλ αυξάνει τις πιθανότητες για κατάθλιψη, και ακόμα χειρότερα, για αυτοκτονία

 

Φύλο

Οι γυναίκες παθαίνουν συχνότερα κατάθλιψη σε σχέση με τους άντρες.

Οι  άντρες είναι λιγότερο πιθανό να μιλήσουν για τα συναισθήματα τους, και συχνά τα αντιμετωπίζουν μέσω  αλκοόλ ή αναπτύσσοντας  επιθετική συμπεριφορά.

Οι γυναίκες,  που  στην σημερινή εποχή έχουν  να εκπληρώσουν πολλαπλούς ρόλους  ταυτόχρονα,  όπως δουλειά και φροντίδα παιδιών, συχνά έχουν συνήθως αυξημένα επίπεδα stress.

 

Γονίδια- Κληρονομικότητα

Η κατάθλιψη έχει κληρονομική προδιάθεση και μπορεί να παρουσιάζεται πιο συχνά σε κάποιες οικογένειες σε σχέση με άλλες.

Αν ο ένας από τους  δύο γονείς έχει νοσήσει από βαριά κατάθλιψη,  τότε το παιδί τους έχει  8 φορές περισσότερες πιθανότητες να περάσει κατάθλιψη κάποια στιγμή στη  ζωή του.

• • • Η κατάθλιψη ακόμα και σε βαριά μορφή μπορεί να θεραπευτεί. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία τόσο το καλύτερο.
    • Αν νομίζετε ότι πάσχετε από κατάθλιψη κλείστε άμεσα ένα ραντεβού με τον ψυχίατρο σας.
    • Ανάλογα με την βαρύτητα της κατάθλιψης ο ψυχίατρος σας θα σας συστήσει: Ψυχοθεραπεία ή Φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά ή συνδυασμό και των δύο.

Ψυχοθεραπεία

Υπάρχουν αρκετές μορφές ψυχοθεραπείας. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική  Θεραπεία (Cognitive Behavioural Therapy) είναι μια καθιερωμένη αποτελεσματική θεραπεία που  βοηθά στο να αναγνωρίσουμε  μη ρεαλιστικούς και προβληματικούς τρόπους σκέψης, και να αναπτύξουμε  πιο λειτουργικές συμπεριφορές και στρατηγικές αντιμετώπισης προβλημάτων.

Αντικαταθλιπτικά

• • • Τα αντικαταθλιπτικά είναι φάρμακα ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην θεραπεία της κατάθλιψης. Χρησιμοποιούνται επίσης και για άλλες καταστάσεις όπως αγχώδεις διαταραχές και αυπνία.
    • Η αγωγή με αντικαταθλιπτικά όχι μόνο βελτιώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά εμποδίζει την κατάθλιψη να εμφανιστεί  ξανά στο μέλλον.
    • Τα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται αρκετό χρόνο (2-4 εβδομάδες) για να αρχίσουν να δρουν.
    • Σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες ψυχοτρόπων φαρμάκων (όπως οι βενζοδιαζεπίνες), τα αντικαταθλιπτικά ΔΕΝ είναι εθιστικά φάρμακα.
    • Παρ’όλ᾽αυτά η απότομη διακοπή τους μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα απόσυρσης (withdrawal symptoms) γι᾽αυτό και είναι σημαντικό να μην σταματήσετε την αντικαταθλιπτική αγωγή χωρίς την καθοδήγηση του ψυχιάτρου σας.
    • Όπως όλα τα φάρμακα έτσι και τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να έχουν παρενέργειες. Το καλό είναι ότι οι περισσότερες παρενέργειες είναι ήπιες και εξαφανίζονται μετά από μερικές ημέρες. Ο ψυχίατρός σας θα σας ενημερώσει για τις πιθανές παρενέργειες κάθε φαρμάκου, και θα σας κατευθύνει στο πλέον κατάλληλο και ασφαλές σκεύασμα για εσάς.

• • • Άκου τι έχει να πει. Αυτό είναι δυσκολότερο απ᾽ὀτι φαίνεται. Μπορεί να ακούσεις τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά. Συνηθως είναι καλύτερο να μην προσφέρεις συμβουλές εκτος και αν σου ζητηθεί, ακόμα και αν η απάντηση/συμβουλή είναι πρoφανής. Αν η κατάθλιψη οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, τότε μπορείς ίσως να βοηθήσεις να βρεθεί κάποιος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος.
    • Είναι χρήσιμο να περνάς χρόνο μαζί με κάποιον που είναι καταθλιπτικός. Μπορεις να είσαι ενθαρρυντικός, να τον/την  βοηθήσεις να μιλήσει και να ανοιχτεί,  και να τον/την βοηθήσεις να συνεχίσει την καθημερινή τους ρουτίνα.
    • Κάποιος που έχει κατάθλιψη δυσκολεύται να πιστέψει ότι κάποτε θα γίνει καλύτερα. Μπορείς να τους διαβεβαιώσεις ότι ακόμα και αν δεν το πιστεύουν αυτή τη στιγμή, όντως θα γίνουν καλύτερα, αλλά μπορεί να χρειαστεί να το πεις αυτό ξανά και ξανά.
    • Θυμησέ τους ότι δεν είναι μόνοι.Η κατάθλιψη είναι πλέον από τις πιο συχνές ασθένειες στον κόσμο. Πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν περάσει κατάθλιψη, έχουν γίνει καλά και συνεχίζουν τη ζωή τους σε κανονικούς ρυθμούς.
    • Σιγουρέψου ότι τρώνε καλά, και βοήθησέ τους να μείνουν μακριά από το αλκοόλ.
    • Αν εκφράσουν αυτοκτονικές σκέψεις, αυτές πρέπει πάντα να παίρνονται σοβαρά υπόψιν.Ενθάρρυνε τους να ζητήσουν άμεσα βοήθεια απο επαγγελματίες ψυχικής υγείας και προσφέρσου να τους συνοδέψεις  στο ραντεβού με τον ειδικό αν επιθυμούν.

• • • Η κατάθλιψη είναι μια υπαρκτή, πραγματική νόσος.
    • Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάζει τους ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους.
    • Η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη.
    • Αν έχεις κατάθλιψη δεν είσαι μόνος-η.