Ψυχοθεραπεία
Τι είναι η ψυχοθεραπεία;
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε:
- Συναισθηματικά προβλήματα, όπως Κατάθλιψη και Άγχος
- Προβλήματα σχέσεων
- Ενοχλητικές συνήθειες
- την επίδραση του τραύματος, της ιατρικής ασθένειας, ή της απώλειας, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
Η ψυχοθεραπεία σας βοηθάει να επουλώσετε τον πόνο, να λειτουργήσετε καλύτερα στην καθημερινότητα και να βελτιώσετε την ποιότητα της ζωής σας.
Οι περισσότερες ψυχοθεραπείες γίνονται σε ατομικές συνεδρίες (one-to-one) ή σε ομάδες.
Κάποιες μπορεί πλέον να γίνουν χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο.
Τι είδους ψυχοθεραπείες υπάρχουν;
Όλες έχουν στόχο την εξάλειψη ή τον έλεγχο των ενοχλητικών συμπτωμάτων και την προσωπική σας βελτίωση.
Το είδος της θεραπείας που λαμβάνετε θα εξαρτηθεί από τι λειτουργεί καλύτερα για την κατάστασή σας.
Παρακάτω θα βρείτε πληροφορίες για τις πιο συχνές μορφές ψυχοθεραπείας.
Ψυχοδυναμική (Ψυχαναλυτική) ψυχοθεραπεία
Συνεργάζεστε με το θεραπευτή σας για να βελτιώσετε την αυτογνωσία σας και να αλλάξετε τα παλιά μοτίβα συμπεριφοράς σας.
Η ψυχανάλυση είναι μια πιο εντατική μορφή ψυχοδυναμικής θεραπείας.
Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία σας δίνει την δυνατότητα να σκεφτείτε και να μιλήσετε σε τακτικά χρονικά διαστήματα για τα συναισθήματα απέναντι στον εαυτό σας, αλλά και στους άλλους (ειδικά απέναντι σε κοντινούς σας ανθρώπους, όπως η οικογένειά και οι σχέσεις σας).
Στις συνεδρίες συζητάτε για το:
- τι συμβαίνει στη ζωή σας αυτή τη στιγμή – ποιος είναι ο ρόλος σας σε καταστάσεις που πηγαίνουν καλά ή σας δυσκολεύουν
- τι συνέβη στο παρελθόν
- πώς το παρελθόν μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που αισθάνεστε, σκέπτεστε και συμπεριφέρεστε τώρα.
Ο θεραπευτής θα σας βοηθήσει να κάνετε αυτές τις συνδέσεις μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Θα σχολιάζει συχνά τι συμβαίνει στις συνεδρίες καθώς μιλάτε μαζί.
Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε πώς ορισμένα από τα πράγματα που αισθάνεστε (και κάνετε) δεν προέρχονται από τις συνειδητές σκέψεις και τα συναισθήματά σας, αλλά από τα ασυναίσθητα συναισθήματα από το παρελθόν σας. Και αν αυτό συμβαίνει στις συνεδρίες, μπορεί επίσης να συμβαίνει και στην καθημερινή σας ζωή!
Όταν καταλάβετε καλύτερα αυτές τις συνδέσεις, μπορείτε να αποφασίσετε με βάση αυτό που πραγματικά θέλετε και χρειάζεστε τώρα, και όχι με βάση αυτό που σας οδήγησαν οι προηγούμενες εμπειρίες σας.
Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τακτικές συναντήσεις 50 λεπτών -συνήθως ίδια μέρα και ώρα κάθε φορά.
Οι συνεδρίες μπορεί να είναι εβδομαδιαίες ή πιο συχνές αν χρειαστεί. Αν έχετε πιο απλό πρόβλημα, ίσως χρειαστεί μόνο μερικές εβδομάδες ή μήνες θεραπείας. Εάν οι δυσκολίες σας είναι πιο περίπλοκες – ή μακροχρόνιες – μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσετε για αρκετούς μήνες ή περισσότερο.
Γνωστική (Γνωσιακή) Συμπεριφορική θεραπεία (Cognitive Behavioural Therapy - CBT)
Η Γνωστική (Γνωσιακή) Συμπεριφορική θεραπεία σας βοηθάει:
- να επικεντρωθείτε στα προβλήματα που θεωρείτε πιο δύσκολα.
- να ρίξτε μια ματιά στο πώς τείνετε να σκέφτεστε – τις «συνήθειές σας».
- να ρίξτε μια ματιά στο πώς αντιδράτε σε αυτές – τις «συνήθειες συμπεριφοράς» σας.
- να δείτε πώς σας επηρεάζουν οι σκέψεις σας ή οι συμπεριφορές σας.
- να συνειδητοποιήσετε αν κάποια από αυτές τις συνήθειες σκέψης ή συμπεριφοράς δεν είναι ρεαλιστική ή δεν βοηθάει.
- να επεξεργαστείτε πιο χρήσιμους τρόπους σκέψης για τα πράγματα που σας δυσκολεύουν
- να δοκιμάστε νέους τρόπους συμπεριφοράς.
Αυτό το είδος θεραπείας μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα για τον εαυτό σας και να μάθετε νέους τρόπους επίλυσης προβλημάτων, εστιάζοντας κυρίως στο παρόν και το μέλλον.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία:
- είναι δομημένη, συνήθως αποσκοπεί σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα και είναι αρκετά σύντομη (8-20 συνεδρίες).
- είναι λίγο σαν να προπονήστε – έχετε πολλές ασκήσεις μεταξύ των συνεδριών. Κάπως έτσι, μαθαίνετε να γίνετε ο θεραπευτής του εαυτού σας.
Συμβουλευτική – Υποστηρικτική Ψυχοθεραπεία
- να ‘βγάλετε΄ πράγματα από ‘μέσα΄ σας
- να μιλήσετε για τα πράγματα περισσότερο σε βάθος
- να βρείτε λύσεις με τα καθημερινά προβλήματα της ζωής
- Η υποστηρικτική θεραπεία χρησιμοποιεί καθοδήγηση και ενθάρρυνση και έχει ως στόχο να σας βοηθήσει να είστε πιο σαφείς σχετικά με τα προβλήματά σας – και έτσι να βρείτε τις δικές σας απαντήσεις.
- Συχνά χρησιμοποιείται για να βοηθήσει κάποιον να αντιμετωπίσει τα πρόσφατα γεγονότα που ήταν δύσκολα.
- Βοηθά στην οικοδόμηση της αυτοεκτίμησης, στη μείωση του άγχους και στη βελτίωση της κοινωνικής λειτουργίας.
Ομαδική ψυχοθεραπεία
- Συναντάτε τακτικά μια ομάδα ανθρώπων που έχουν παρόμοια προβλήματα και έναν ψυχοθεραπευτή ή ένα ζευγάρι θεραπευτών.
- Οι συνεδρίες διαρκούν συνήθως περισσότερο από ό, τι στην ατομική ψυχοθεραπεία, συχνά περίπου 90 λεπτά.
- Δεν συστήνεται επειδή είναι φθηνότερη, αλλά επειδή είναι η πλέον κατάλληλη θεραπεία για μερικούς ανθρώπους.
- Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη αν έχετε προβλήματα στις σχέσεις σας, που συμβαίνουν ξανά και ξανά.
- Είναι πραγματικά σημαντικό και ενθαρρυντικό να διαπιστώσετε ότι δεν είστε μόνοι με το πρόβλημά σας – και ότι μπορεί ακόμη και να είστε σε θέση να βοηθήσετε άλλους ανθρώπους στην ομάδα.
Λειτουργεί η ψυχοθεραπεία;
- Οι έρευνες δείχνουν ότι τα περισσότερα άτομα που λαμβάνουν ψυχοθεραπεία αισθάνονται ανακούφιση από τα συμπτώματα και είναι περισσότερο ικανά να λειτουργήσουν στη ζωή τους.
- Περίπου το 75% των ατόμων που εισέρχονται στην ψυχοθεραπεία λαμβάνουν κάποιο όφελος από αυτή.
- Τα οφέλη περιλαμβάνουν λιγότερες ημέρες εκτός δουλειάς, λιγότερα ιατρικά προβλήματα και αυξημένη ικανοποίηση από την εργασία.
- Με τη χρήση τεχνικών απεικόνισης του εγκεφάλου οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν αλλαγές στον εγκέφαλο σε άτομα με ψυχικές ασθένειες (συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, της διαταραχής πανικού, της PTSD και άλλων παθήσεων) ως αποτέλεσμα της ψυχοθεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αλλαγές του εγκεφάλου που προκύπτουν από την ψυχοθεραπεία ήταν παρόμοιες με τις αλλαγές που προέκυψαν από τη φαρμακευτική αγωγή.
- Για να αξιοποιήσετε στο έπακρο την ψυχοθεραπεία, προσεγγίστε την ως συνεργατική προσπάθεια, να είστε ανοιχτοί και ειλικρινείς, και να ακολουθείτε το συμφωνημένο σχέδιο θεραπείας.
Γιατί η ψυχοθεραπεία είναι διαφορετική από το να μιλάμε σε ένα φίλο?
- Οι φίλοι μπορεί να είναι ικανοί και πρόθυμοι να ακούσουν και να παρέχουν συμβουλές, αλλά οι ψυχοθεραπευτές είναι επαγγελματίες με ειδική εκπαίδευση και εμπειρία στην κατανόηση των ψυχολογικών προβλημάτων.
- Ενώ οι φιλίες είναι συνήθως αμοιβαίες σχέσεις στις οποίες οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλο, η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται αποκλειστικά στις ανάγκες του ενός ατόμου.
- Οι φιλίες συνήθως χαρακτηρίζονται από αμοιβαιότητα, ‘ανεπισημότητα’ και κοινά ενδιαφέροντα. Σε αντίθεση, στην ψυχοθεραπεία υπάρχει μια επίσημη δέσμευση για τακτικές συναντήσεις σε καθορισμένο χρόνο αφιερωμένη στις ανησυχίες του θεραπευόμενου, οι οποίες συνεχίζονται για όσο καιρό είναι αναγκαίο.
Ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή
- Η ψυχοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με φάρμακα για τη θεραπεία των προβλημάτων ψυχικής υγείας.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι σαφώς πιο χρήσιμη, ενώ σε άλλες η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή.
- Για πολλούς ασθενείς η συνδυασμένη θεραπεία με φάρμακα και ψυχοθεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική επιλογή.
- Οι υγιείς συνήθειες στον τρόπο ζωής, όπως η καλή διατροφή, η τακτική άσκηση και ο επαρκής ύπνος, μπορεί να είναι σημαντικές για την υποστήριξη της ανάρρωσης και της συνολικής ευεξίας.
References:
Royal College of Psychiatrists (rcpsych.ac.uk)
National Institute of Mental Health (nimh.nih.gov)
American Psychiatric Association (psychiatry.org)